Moje wizyty w Peru i w USA spowodowały, że szczególnie bliskie stały mi się alpaki których korzenie sięgają ich Ojczyzny.
Wizyta w Peru porusza najmocniej. Gdy stąpamy po zmieni z której wywodzą się nasze zwierzęta i spotykamy hodowców alpak mieszkających wysoko na Altiplano trudno opanować wzruszenie.
Pobyt w USA, gdzie miałam możliwość spotkać legendarnych hodowców, odwiedzić ich farmy, zobaczyć zwierzęta o których dotąd tylko czytałam spowodował, że postanowiłam usystematyzować wiedzę związaną z początkiem hodowli alpak w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Początki hodowli alpak w USA sięgają lat 80tych kiedy to Richard Patterson właściciel znakomitej hodowli koni arabskich Paterson Arabians (Oregon) bywał często w Polsce w Michałowie i Janowie Podlaskim.
Do USA zwykł wracał przez Wielką Brytanie i odwiedzać tam ZOO oraz prywatne ogrody zoologiczne i pewnego razu natknął się na alpaki.
To właśnie pan Paterson w roku 1980 sprowadził do USA pierwsze alpaki będące własnością prywatną. Do tego czasu alpaki można było spotkać jedynie w ZOO.
Pierwszy istotny transport (kilkuset zwierząt) przybył do USA z Boliwii i Chile w 1984 r.
Natomiast dopiero 1993 roku po długich staraniach zawarto umowę z rządem Peru i pierwsze peruwiańskie alpaki wysokiej klasy legalnie przywiezione zostały do Ameryki Północnej.
Alpaki z Peru eksportowano do USA w latach 1993 – 1998.
W tym samym czasie eksportowano alpaki z Peru również do Kanady, Australii i Europy
Każda hodowla zwierząt ma swoich legendarnych przedstawicieli, w hodowli alpak jest to właśnie grupa peruwiańskich samów.
Pierwszy import alpak miał miejsce w 1993 roku, wszystkie zwierzęta przywiezione w tym transporcie pochodziły z The Hacienda Cconchatanca znanej nam pod nazwą Rural Allianza.
Spółdzielnia Allianza był to największy peruwiański hodowca alpak, posiadający łącznie około 40.000 zwierząt i dostarczający na rynek peruwiański duże ilości włókna o najwyższej jakości.
W 1993 roku wywieziono z Peru kilka alpak znakomitej jakości, aby „podnieść poprzeczkę“ i zwiększyć zapotrzebowanie w przyszłości na najlepsze zwierzęta.
W pierwszej partii wyróżniały się dwa samce. Peruvian Hemingway G171 i Peruvian Bueno G173.
Zaznaczyły one swą obecność w północnoamerykańskiej populacji alpak i zasługują na to aby o nich pamiętać.
Peruvian Hemingway G171 nazwany tak na cześć Ernesta Hemingwaya jest na trzecim miejscu w kategorii ilości potomstwa zarejestrowanego (410 sztuk), był własnością Northwest Alpacas, Pacific Crest Alpacas, Morning Sun Alpacas i Timberland Alpacas, wszystkie ze stanu Oregon.
Mike Safley uznał Hemingwaya i Caligulę za dwa najważniejsze samce dla hodowli alpak w USA.
Hemingway przypuszczalnie urodził się w 1991 roku a jego ostatni zarejestrowany potomek urodził się 9 sierpnia 2009, kiedy samiec ten miał 17 lat.
W 1996 na wystawie w Estes Park w Kolorado i krajowym pokazie stowarzyszenia hodowców AOBA w Denver w tym samym stanie potomstwo Hemingwaya zdobyło pierwsze miejsce w klasach białych młodych samców i samic pośród 25 konkurentów.
Runo Hemingwaya w wieku pięciu lat miało przeciętnie 17,8 mikrometrów, odchylenie standardowe 3.7, współczynnik zmienności 20%, 1% włosów powyżej 30 μm. W wieku 16 lat jego runo miało przeciętną średnicę 23,7 μm!
U potomstwa Hemingwaya należy docenić przede wszystkim „spoistość“ runa, czyli niskie wskaźniki odchylenia standardowego i współczynnika zmienności – więcej niż zazwyczaj włókien w ich runie ma średnicę zbliżoną do średniej, a cecha ta zwykle jest dziedziczona.
Peruvian Hemingway fot. Mike Safley
Peruvian Bueno G173, który zakończył karierę jako ósmy pośród najbardziej płodnych reproduktorów ameryki z 267 zarejestrowanymi potomkami, przez większą część życia mieszkał na Maple Brook Alpacas w Massachusetts.
Bueno przypuszczalnie także urodził się w 1991 rok a jego ostatni zarejestrowany potomek przyszedł na świat 30 czerwca 2011, kiedy samiec miał 19 lat. Bueno uzyskał najwyższą cenę podczas Spring Celebrity Sale w 1994 r.
Drugi import z Peru z roku 1994 rozpoczął import alpak z Estancia Accoyo.
Hodowla ta położona jest blisko Macusani na wysokości 4500mnp
Don Julio Barreda (1919-2006), założyciel i właściciel Accoyo, który wówczas miał 75 lat i był hodowcą od ponad 50 lat, osobiście wybrał samce włączone do stada przywiezionego w 1994 roku.
Po kilku latach Barreda odpowiedział na pytanie, czy postanowił wysłać do USA także najlepsze spośród swych samców – odpowiedział „To była moja wizytówka i nie chciałem, aby zapomniano o Accoyo.”
Don Julio Barreda obraz wykonany przez peruwiańskiego artystę
W tym transporcie wyróżniało się kilka samców, wszystkie z Accoyo.
Peruvian Caligula G4572 który miał tylko 205 sztuk zarejestrowanego potomstwa – jako urodzony przypuszczalnie w 1988 roku , miał już sześć lat w chwili przywozu do USA.
Don Julio uważał go za jednego z trzech najlepszych samców wywiezionych z Accoyo.
Potomkowie Caliguli wygrali 12 konkursów na potomstwo jednego samca (get of sire), z tego dwa na wystawach krajowych stowarzyszenia hodowców AOBA.
Jego męskie i żeńskie potomstwo zwyciężyło w 17 mistrzostwach na największych wystawach w USA, nie licząc nagród dla najlepszych hodowców zwierząt. Obecnie potomkowie Caliguli żyją między innymi w Australii, Kanadzie, Nowej Zelandii i Anglii.
PPeruvian Felix G4562 zajmuje czwarte miejsce z 344 potomkami zarejestrowanymi w bazie.
Zależnie od źródła Felix jest wymieniany jako samiec o runie w odcieniu jasnym lub ciemnym fawn. Tak czy inaczej, był najciemniejszym z samców importowanych z Accoyo w 1994 roku, podjęto wiele prób uzyskania z niego ciemnego potomstwa. W 2000 roku starania przyniosły skutek, gdy spłodził całkowicie czarną samicę którą sprzedano za 100.000 USD na aukcji AOBA w 2006 r. Poza przekazywaniem koloru Felix zasłynął z poprawy gęstości runa oraz dobrej budowy i postawy u potomstwa. Felix urodził się przypuszczalnie w 1992 r. a ostatniego zarejestrowanego potomka spłodził 3 grudnia 2007 r.
PPeruvian Vengador G4568 prawdopodobnie urodził się w 1991 i żył do 14 maja 2009. Jego ostatni potomek przyszedł na świat 12 czerwca 2009, czyli gdy Vengador miał 18 lat. Ulubionym samcem Don Julio Barredy w Accoyo był Shere Khan, którego portret był wielokrotnie aktualizowany na zlecenie właściciela, a Vengador z Accoyo prawdopodobnie miał być potomkiem Shere Khana.
Accoyo Victor doczekał się 238 zarejestrowanych potomków i dwunastej pozycji na liście najbardziej płodnych samców, natomiast Peruvian Timoteo G4565 miał jedynie 78 zarejestrowanych potomków. Timoteo zginął tragicznie w wieku 9 lat z powodu ran odniesionych podczas ataku tornada na farmę – gdyby nie ta klęska żywiołowa pewnie doczekałby o wiele więcej zarejestrowanych potomków.
Ze wspomnień Don Julio Barredy wynika, że cenił on bardzo wysoko Timoteo i wymieniał go wśród trzech najlepszych reproduktorów, które wysłano z Accoyo.
Don Julio rozpoczął ścisłą selekcję aplak w 1946 roku a efekt jego starań wykazano podczas strzyżenia przed kwarantanną i sprzedażą na eksport w roku 1995. Spośród 462 alpak huacaya 92 pochodziły z Accoyo. Runo z Accoyo ważyło przeciętnie 3,9 kg, runo z pozostałych sześciu farm 2,9 kg, co daje różnicę 1 kg, czyli 36% .
Runo z alpak Huacaya z Accoyo miało przeciętną średnicę włosa 22,13 μm, w niektórych przypadkach nawet 17 μm. Średnie odchylenie standardowe wyniosło 4,82 μm, a współczynnik zmienności 22,91%. Pozostałe importowane zwierzęta miały włos o zbliżonej delikatności, przy wyższym odchyleniu standardowym, jednak alpaki z Accoyo były przeciętnie o 18 miesięcy starsze od pozostałych.
Trzeci export z Peru w 1995 roku i ponownie samce Accoyo wyróżniły się najbardziej.
Zarejestrowane imię PPPeruvian Augusto 6009 brzmiało oryginalnie „Kansas, syn Killahuasi”.
W liście z 1995 roku Don Julio Barreda pisał: „Jestem pewny, że nabywca Kansasa będzie miał powód do zadowolenia”.
Peruvian Augusto 6009 gdy został przywieziony do USA, uzyskał ocenę 9 na 10 punktów i po dwa plusy za jednorodność, gęstość runa i kształt głowy.
W 2000 r. został sprzedany na Breeder’s Choice Auction za cenę 226.000 USD.
PPPeruvian Royal Fawn 6014 z 456 zarejestrowanymi potomkami zajmuje czołowe miejsce na liście najbardziej płodnych reproduktorów wszech czasów.
Royal Fawn został kupiony z Camelids of Delaware za rekordową wówczas cenę 600.000 USD
W przypadku czwartego importu z Peru z roku 1996 samcami które wyróżniły zdaniem znawców były 4Peruvian Pachacuti 6011 i 4Peruvian Legacy 6016
Mike Safley wybitny sędzia i hodowca, twórca fundacji Quechua Benefit znacznie przyczynił się do włączenia tych alpak wyhodowanych przez Don Julio Barredę w Accoyo do grupy eksportowanej do USA.
W 2005 r. połowę udziałów w 4Peruvian Legacy 6016 nabyła Virginia Alpaca Farm and Breeding Co. za imponującą kwotę 750.000 USD, podnosząc w ten sposób cenę rynkową za Legacy do 1,5 mln USD i czyniąc z niego najdroższego reproduktora w Ameryce Północnej.
Legacy uzyskał w 2002 r. tytuł Futurity Herdsire of the Year oraz tytuły Reserve Light Herdsire of the Year w latach 2005 i 2007. Z 419 zarejestrowanymi potomkami zajmuje drugie miejsce w bazie danych ARI, tuż za Royal Fawnem (456).
Accoyo Peruvian Legacy fot. Crescent Moon Ranch
Samiec 5Petuvian Chaccu urodził się prawdopodobnie w 1992 a zatem wyniki badania włosa uzyskane w wieku pięciu lat i widoczne na histogramie są imponujące: 19 μm, odchylenie standardowe 4,2, współczynnik zmienności 22, 1,7% >30, należy dodać jeszcze, że był on w kolorze jasnym fawn.
Chaccu żył do stycznia 2011 i miał 109 sztuk zarejestrowanego potomstwa – ostatni z jego potomków przyszedł na świat 30 maja 2011 roku.
Z ostatnim 6 eksportem z Peru w 1998 przybył do USA 6Peruvian Accoyo Elite 5057.
Prawdopodobnie urodził się w czerwcu 1996 roku a jego ostatni potomek przyszedł na świat 18 września 2013.
W 2013 roku Elite został zaliczony do 1% najlepszych reproduktorów w SZEŚCIU kategoriach (średnia średnica włosa AFD, odchylenie standardowe przeciętnej średnicy włosa SDAFD, spin fineness SF, procent włosów > 30 μm, odchylenie standardowe krzywizny oraz procent włókien rdzeniowych).
13 sierpnia 2012 r. w hodowli Snowmass Alpacas w Idaho przyszedł na świat samiec Snowmass Loro Piana, wnuk 6Peruvian Accoyo Elite 5057
Rodowód Loro łączy cechy takich samców jak Hemingway, Don Julio, Drambuie, Caligula, Legacy i właśnie Accoyo Elite.
Na tydzień przed ukończeniem dziewiątego miesięca sporządzono histogram Snowmass Loro Piana, który wykazał najmniejszą znaną przeciętną średnicę włosa 10,8μm i odchylenie standardowe 2,8.
Lynn Edens powiedziała „Loro Piana jest pierwszy w naszym długofalowym programie hodowlanym który posiada włókno cieńsze niż Wikunia. Nasz cel aby hodować zwierzęta z mocnym karbowaniem, bardzo cienkim włosem, połyskiem i dużym przyrostem runa został osiągnięty w tym nadzwyczajnym samcu.
On jest naszym najwyższym osiągnieciem w hodowli Ultra Royal Alpaca”.
Jeżeli spojrzymy na alpakę poziom jej jakości wynika z rodowodu – z jej genetyki, i z oddziaływania środowiska.
Można nabyć do hodowli najlepszą alpakę na świecie, ale karmić ją paszą niskiej jakości, podawać nienajlepszą wodę, narażać ją na ataki pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych powodując w ten sposób pogorszenie najważniejszych cech budowy ciała, jakości i gęstości runa, przyrostu runa, stanu zdrowia.
Podobnie w przypadku alpak genetycznie „obciążonych” nie prawidłową budową czy grubym włóknem, nadmierną ilością włosów pierwszorzędowych i włosów powyżej 30 mikronów, niską gęstością runa i wtedy gdy nawet zapewnimy jej idealne warunki środowiskowe nie spowoduje to uzyskania cienkich włókien pierwszorzędowych, delikatnej wełny czy pięknej budowy ciała stąd hodowcy na całym świecie tak bardzo zwracają uwagę na rodowód alpak.
Tekst przygotowała i opracowała
Joanna Najbar
Literatura:
„Alpacas – Synthesis of a Miracle”, Mike Safley
„The Alpaca Shepherd” Mike Safley
„Ideal Alpacas: from Myth to Reality” Mike Safley
Alpacas at Alpine Ranch – blog
Machos: The father lineage – Mike Safley
www.quechuabenefit.org
www.alpacainfo.com
powrót