Kolor runa u alpak to efekt złożonych procesów biologicznych, które rozpoczynają się jeszcze na etapie rozwoju embrionalnego. Współczesna wiedza z zakresu genetyki pozwala lepiej zrozumieć, skąd biorą się poszczególne barwy, wzory oraz dlaczego potomstwo często prezentuje kolor odbiegający od fenotypu rodziców.
Świadomość tych mechanizmów jest kluczowa dla każdego hodowcy, który chce skutecznie planować kojarzenia i osiągać przewidywalne efekty hodowlane.
Treść opracowano na podstawie materiałów szkoleniowych Andrei Rohrer, MBA, ekspertki w dziedzinie genetyki barw u alpak.
Melanina – fundament koloru alpak
Kolor włókien u alpak zależy przede wszystkim od dwóch rodzajów melaniny:
- eumelaniny – pigmentu ciemnego (czarnego i brązowego),
- feomelaniny – pigmentu czerwono-żółtego.
To proporcje oraz aktywność obu pigmentów odpowiadają za ogromną różnorodność barw – od śnieżnobiałych po czarne i wzorzyste. Proces ich powstawania rozpoczyna się już we wczesnym rozwoju zarodkowym.
Geny odpowiedzialne za bazowy kolor runa
Podstawowy kolor alpaki – tzw. base coat color – jest kontrolowany przez dwa kluczowe geny:
- MC1R
- ASIP
Każdy z nich występuje w dwóch wersjach:
- dzikich – oznaczanych wielką literą (E, A),
- zmutowanych – oznaczanych małą literą (e, a).
Każda alpaka dziedziczy po jednym allelu od każdego z rodziców, tworząc parę alleli odpowiedzialną za jej bazowy kolor.
Fenotyp a genotyp – dlaczego te dwa światy czasem się mijają?
Z wyglądu alpaki (fenotypu) nie zawsze da się wywnioskować, jakie geny naprawdę posiada (genotyp). Dlatego:
- alpaka może nosić geny, których samodzielnie nie ujawnia,
- dwie jasne alpaki mogą mieć czarne potomstwo,
- wzory genetyczne mogą maskować bazowy kolor,
- środowisko wpływa na ekspresję genów
Z tego powodu w planowaniu kojarzeń niezwykle ważne jest poznanie genotypów, a nie tylko ocena wizualna zwierzęcia.
Wzory kolorystyczne – genetyczne “warstwy” ponad kolorem bazowym
Oprócz koloru bazowego u wielu alpak występują dodatkowe wzory genetyczne (patterns), które modyfikują wygląd runa i mogą znacząco zmieniać percepcję koloru.
Prowadzimy szkolenia dla hodowców, konsultacje indywidualne oraz warsztaty.
Pozostań z nami w kontakcie — wiedza, którą dzielimy się na bieżąco, naprawdę robi różnicę w hodowli.
