Biorąc do ręki histogram naszej alpaki warto znać wszystkie parametry pojawiające się na wynikach aby nie koncentrować się wyłącznie na mikronach tylko dogłębnie wyniki przeanalizować.
Najczęściej spotykane parametry na histogramach:
Rozkład normalny (wykres)
Wykres rozkładu normalnego, krzywa normalna, ma kształt dzwonu.
Wiele zjawisk biologicznych, w tym rozkład średnicy włókna zwierząt o pojedynczej okrywie włosowej, jest charakteryzowanych przez krzywą zbliżoną do normalnej. Do określenia rozkładu średnic włókna służą statystyki (średnia, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności) opisujące populacje o rozkładzie normalnym.
Krzywa normalna jest symetryczna względem pionowej osi. Oś ta przebiega przez wartość (szczyt dzwonu), która jest średnią, medianą i dominantą rozkładu. Rozkład normalny jest całkowicie wyznaczony przez średnią i odchylenie standardowe
Średnia średnica włókna (MFD)
Średnica włókna jest mierzona w mikrometrach. Jeden mikrometr to jedna milionowa metra. Średnia średnica włókna (MFD) jest powszechnie stosowana na świecie i stanowi najważniejszą miarę w ocenie wełny wykorzystywanej w komercyjnej produkcji i przemyśle włókienniczym.
Odchylenie standardowe (SD)
SD charakteryzuje rozproszenie poszczególnych pomiarów wokół średniej i jest istotną miarą zmienności. W populacji o rozkładzie normalnym 68% poszczególnych wartości mieści się w zakresie +/- 1 odchylenie standardowe od średniej, 95% w zakresie +/- 2 SD a ponad 99,5% w zakresie +/- 3 SD od średniej. SD wzrasta ze wzrostem MFD, zatem niektórzy wolą stosować współczynnik zmienności CV jako metodę porównania zmienności dla średnich o różnych wartościach.
Współczynnik zmienności (CV)
Miara zmienności uzyskana przez podzielenie odchylenia standardowego (SD) przez średnią średnicę włókna (MFD), służąca do porównania jednorodności różnych populacji. Pomaga ocenić jednorodność run poszczególnych zwierząt niezależnie od średniej średnicy włókna.
Włókna grubsze niż 30 mikrometrów
Udział procentowy włókien o zmierzonej grubości ponad 30μm, zwany także współczynnikiem drapania/kłucia. Rośnie wraz ze wzrostem średniej średnicy włókna i odchylenia standardowego. Są to dane użyteczne i potrzebne dla przędzalni i firm kupujących duże partie runa.
Włókna rdzeniowe – Medullated Fibers
Włókno rdzeniowe to włókno zwierzęce, który w stanie pierwotnym zawierają rdzeń. Rdzeń we włosach ssaków to bardziej lub mniej ciągły szereg komórek wewnątrz warstwy korowej, występujący u większości alpak w różnym stopniu, we wszystkich zakresach średnic włosów, od cienkich do grubych.
Histogram dotyczący obecności rdzenia w raporcie z OFDA100 jest przedstawiony na tej samej skali co średnia średnica włosa dla ułatwienia interpretacji. Pomiar rdzenia można przeprowadzić za pomocą mikroskopu projekcyjnego lub OFDA100. OFDA100 mierzy nieprzezroczystość, zatem nadaje się do pomiaru jedynie białych lub jasnych włókien. Można zasadnie zakładać, że w barwnych włosach rdzenie są podobne jak w białych czy jasnych.
Spin Fineness
Genetycy stale doskonalą pomiary, uwzględniając wpływ wieku, płci i innych zmiennych. Pozwala to oszacować wydajności wełny lub runa użytego do produkcji przędzy. Informacja jest przeznaczona dla zakładów przetwarzających duże partie surowca i włączana do raportów o indywidualnych zwierzętach jako dane dostępne, lecz niesłużące do selekcji osobników.
Zastosowana formuła normalizuje równanie, tak że spin fineness jest takie same jak MFD, gdy CV jest 24%. Wybrano 24%, gdyż jest to typowa wartość CV dla wełny merynosa australijskiego.
Średnia krzywizna (deg/mm) – Mean Curvature
Krzywizna włókna jest związana z karbikowatością (falistością). Średnia krzywizna (MC) jest ustalana przez pomiar dwumilimetrowych (2 mm) wycinków w stopniach na milimetr (deg/mm). Mniejsza średnica włosa jest często związana z większą średnią krzywizną. Im większa jest liczba stopni na milimetr, tym gęstsze karbikowanie i tym większa odporność na ściskanie. Jednak w obróbce komercyjnej krzywizna nie należy do zalet runa alpaki.
Nasze badanie dla Alpaca Research Foundation z 2005 r. na 606 alpakach huacaya wykazało średnią krzywiznę 33,2 stopnia na milimetr przy zakresie od 15,4 do 52,5 deg/mm. Dla porównania mała krzywizna w delikatnej wełnie oznacza poniżej 50 deg/mm, umiarkowana krzywizna to 60-90 deg/mm, a duża krzywizna – powyżej 100 deg/mm.
Odchylenie standardowe (SD) krzywizny (deg/mm)
Odchylenie standardowe krzywizny jest obliczane podczas analizy OFDA100, jednak jego pożądana wartość nie została uzgodniona przez badaczy i jego priorytet jest niski pośród miar statystycznych runa osobników.
Współczynnik komfortu – Comfort Factor
Współczynnik komfortu to procent włókien o średnicy przekraczającej 30 mikrometrów odjęty od 100 procent. Dziesięć procent włókien powyżej 30 μm odpowiada współczynnikowi komfortu 90 procent. Termin ten utworzono w marketingu wełny, aby wprowadzić „pozytywne odwrócenie” starego współczynnika drapania/kłucia który oznacza procent włókien grubszych niż 30 μm. Jest on włączany do raportów o średnicy włókna osobnika na życzenie hodowcy, choć nie jest nową informacją, tylko po prostu bardziej dogodnym terminem.
Angus and Margaret McColl
Tłumaczenie: Joanna Najbar Hodowla Alpak Coniraya
powrót
